Socjalizacja szczeniaka. Czyli o co tak właściwie chodzi?

„Socjalizacja psa polega na stopniowym wprowadzaniu go w różne sytuacje oraz poddawaniu działaniu różnych bodźców po to, aby skojarzenia jakie zajdą w jego umyśle, miały charakter pozytywny”[1]. Innymi słowy to co spotka szczeniaka w pierwszych etapach jego życia, będzie wywierało wpływ na jego zachowanie w podobnych sytuacjach, przede wszystkim zależy nam na tym by wywierało pozytywne skojarzenia. Powinniśmy jako opiekunowie tych czworonożnych stworzeń dołożyć wszelkich starań, by każde nowe doświadczenia psiaka było radosne i pozytywne.

Nam jako właścicielom powinno naprawdę zależeć na wychowaniu przyjacielskiego, dobrze przystosowanego do otoczenia psa. Socjalizacja powinna polegać na zapoznawaniu szczeniaka z ożywionymi jak i nieożywionymi elementami otaczającego go świata. Aby tego dokonać musimy wyobrazić sobie wszelkie sytuacje, jakie mogą się wydarzyć w życiu dorosłego psa i postarać się wcześniej szczenię do nich przygotować.

Czas socjalizacji

Najlepiej zacząć socjalizację psa od jego narodzin do ok 20 tygodnia życia. Małe szczenięta bez lęku przyjmują wszelkie nowe doświadczenia. Gdy mija 16 tydzień okno socjalizacyjne się zamyka, a towarzyszące szczenięciu lęki zaczynają przeważać nad ciekawością świata. Relatywnie jest to krótki okres czasu dlatego nie wolno nam stracić szansy jaką nam daje młody wiek psa.

Socjalizacja powinna trwać nie tylko w okresie kiedy dostajemy (kupujemy) szczeniaka, ale również w czasie gdy jest ono jeszcze z matką. Zatem dużo zależy od hodowcy czy nasz przyjaciel wyrośnie na zrównoważonego i wesołego psa. Jeśli hodowca nie dopilnował socjalizacji szczeniaków czeka nas wiele ciężkiej pracy.

Na początku życia szczenięta, które urodziły się w pełnym ruchu domu, gdzie miały możliwość zdobycia różnorodnych doświadczeń mają dużą przewagę. Maluszek, który był codziennie delikatnie dotykany przez dzieci i dorosłych, bawił się z gośćmi i spotykał przyjacielsko nastawione psy, jest niemal gotowy do przeprowadzki do nowego domu. Należy pamiętać, że gdy starannie planuje się mioty, a rodzice są przyjaznymi psami to dostajemy niemalże idealnego psa.

Szczenię w wieku 6-8 tygodni podchodzi do ludzi ufnie i pewnie, radośnie machając ogonem. Gdy wybieramy szczenię powinniśmy zwrócić uwagę czy witają one nieznajomych w spokojny, przyjacielski sposób, a delikatnie podniesione i unieruchomione nie stawiają oporu, jeśli tak to mamy do czynienia z dobrze zsocjalizowanym psem. (Czas spędzony przy matce)

Socjalizację powinno się kontynuować do osiągnięcia przez psa dojrzałości. Im więcej doświadczeń zdobędzie szczenię zanim dorośnie, tym większe będzie prawdopodobieństwo, że wyrośnie na dobrze przystosowanego do życia osobnika.

Proces socjalizacji

Jako opiekunowie szczeniaków musimy starać się pokazywać im świat w taki sposób, by poznały jak największą liczbę różnych osób i sytuacji. Ważne jest jednak, by nowe doznania wprowadzać spokojnie i rozważnie. Nie może być ich za dużo i oczywiście powinny wywoływać skojarzenia pozytywne lub przynajmniej neutralne czyli przewidywalne (bezpieczne).

Aby tego dokonać należy upewnić się, że szczeniak jest zrelaksowany i cieczy się nową sytuacją, np. macha ogonem. Należy zacząć od prostych doświadczeń i powoli zwiększać ich liczbę oraz rozmiar. Powinniśmy dbać o pozytywną drogę skojarzeń przez zabawę czy radosne przemowy.

Warto jest myśleć do przodu, czyli spojrzeć na sytuację z punktu widzenia maluszka i w razie potrzeby tak nią pokierować by nie stała się złym doświadczeniem. Kiedy będziemy uważnie obserwować psiaka to jesteśmy w stanie zauważyć najmniejsze oznaki lęku. W tym celu patrzymy na jego postawę, uszy, ogon, czy nie opuszcza go. Taka obserwacja pozwoli nam wcześnie zareagować i tak zmodyfikować zaistniałą sytuację by przestała być przerażająca.

Najważniejszym elementem (albo chociaż jednym z nich) jest pozwolenie psu działać we własnym tempie. Nie powinno się go do niczego zmuszać, ani nie ciągnąć w kierunku obcych mu rzeczy czy ludzi. Zamiast wywierać presję, powinniśmy się zatrzymać i zacząć rozmowę np. z nieznajomym. Można też poprosić by ta osoba podała maluchowi smakołyk (nasz), gdy pies zdecyduje się do niego podejść. Ludzie, którzy dają psu smakołyki czy chcą pobawić się z nimi zabawkami są zwykle łatwiej akceptowani przez szczenię. Jeżeli jednak zaistnieje sytuacja w której maluch nie chce przyjąć smakołyku czy nie ma chęci na zabawę to znaczy, że obecna sytuacja jest dla nich zbyt stresująca i należy rozładować napięcie czy też odejść na większą odległość.

Otoczenie w procesie socjalizacji

Socjalizacja to nie tylko zapoznawanie psa z innymi ludźmi, to także zapoznawanie psa z różnymi rodzajami powierzchni. Nasz pies powinien iść pewnym krokiem po betonie, dywanie, panelach, trawie, żwirze, lodzie czy błocie. Powinien również być pewny siebie w pokonywaniu różnych schodów, wskakiwaniu do samochodu czy przechodzeniu przez drewniany most.

Nowe miejsca dla maluszka to nie odległe krainy o różnorodnej roślinności. Wystarczy, że pójdziemy ze szczenięciem do lasu, parku na łąkę. Tam możemy skonstruować kładkę z desek czy gałęzi. W domu czy ogrodzie zróbmy tunel np. z kartonów czy materiału. Wszystkie te atrakcje spowodują, że dorastający szczeniak stanie się odważnym psem.

Należy szczeniaka zapoznawać z transportem publicznym. W tym celu bierzmy psiaka w podróże autobusem, pociągiem czy tramwajem.

Od malucha należy wyrobić dobre skojarzenie z kliniką weterynaryjną. Jak można zauważyć w wielu przypadkach wizyta u weterynarza to koszmar. Psy się trzęsą gdy tylko przejdą przez próg. Aby nasz pies był odważniejszy, należy go zabierać do weterynarza ale nie tylko gdy zajdzie taka potrzeba. Powinniśmy udać się do przychodni i skojarzyć to miejsce w pozytywny sposób bawiąc się i nagradzając smakołykami. W ten sposób psiak nie skojarzy weterynarza z bólem, a z dobrą zabawą.

Socjalizacja z różnymi ludźmi

Przyjacielskie stosunki z ludźmi są bardzo ważnym składnikiem życia społecznego dorosłego psa.

Nasz pies spotka w swoim życiu wielu różnych ludzi. Będą oni w różnym wieku, różnej budowy ciała, charakteru czy wzrostu. Aby pies nie bał się ludzi należy mu stworzyć warunki do zapoznania się z możliwie jak największą liczbą różniących się między sobą osób. Kiedy szczenię jest jeszcze małe należy zapewnić mu bogate życie towarzyskie. Oczywiście jeżeli szczeniak jest lękliwy, to w żadnym wypadku nie możemy go zmuszać na siłę do poznawania ludzi. Pozwólmy maluszkowi samemu zadecydować kiedy będzie miał ochotę się zbliżyć. Smakowicie pachnące kąski, dawane przez gości, bez wątpienia przezwyciężą lęk szczeniaka.

Socjalizacja z dziećmi

Zapoznanie szczenięcia z dziećmi jest szczególnie ważne, nawet gdy sami ich nie mamy. Dla psa dzieci są szczególnym typem ludzi. Małe dzieci, które niepewnie chodzą i wymachują rączkami (czasami do tego krzycząc) są dla naszego szczeniaka wyjątkowo „straszne”. Aby pies w przyszłości nie reagował na nie lękiem a nawet agresją należy uświadomić go, że nie ma czego się bać.

Najprościej będzie spacerować w okolicy szkoły czy placu zabaw. Dzieci odczuwają naturalną sympatię do zwierząt, szczególnie szczeniąt. Należy jednak uważać by nasz maluch nie poczuł się przytłoczony nadmiarem pieszczot i dzieci. A pyszne przysmaki podawane przez dzieci pomogą przezwyciężyć lęk. Takie spacery pozwolą przywyknąć do obecności biegających i krzyczących dzieci. Przy takich sytuacjach należy nauczyć psa zachować spokój i niewłączania się w zabawę.

Socjalizacja z dziećmi powinna obejmować maluchy w różnym wieku od niemowląt, przedszkolaków do nastolatków. Miłe doświadczenia z dziećmi pozwolą szczeniaczkowi zyskać pewność siebie w ich towarzystwie i zmniejszyć skłonność do szczekania czy podszczypywania w przyszłości.

Socjalizacja ze zwierzętami (czyli psy i inni czworonożni kumple)

W ciągu życia pies powinien poznać wiele innych psów, nie tylko te, które mieszkają z nim pod jednym dachem. Jednak aby prawidłowo socjalizować naszego psa z innymi musimy być bardzo ostrożni. Przy zapoznawaniu się psów musimy być pewni, że spotkany pies był wcześniej prawidłowo socjalizowany i jest przyjaźnie nastawiony do naszego szczeniaka. Nie oznacza to, że mamy go trzymać z dala od innych psów.

Naszego psa powinniśmy przedstawiać innym łagodnym i przyjaźnie nastawionym psom, pamiętając by wszystko odbywało się na neutralnym i bezpiecznym gruncie. Byłoby bardzo niedobrze, gdyby szczeniak został zaatakowany przez starszego „kolegę” i nabawił się traumy. Wynikiem takiego spotkania mógłby być lęk do przedstawicieli własnego gatunku.

[1] Pozytywne szkolenie psów, Pamela Dennison

#pies #socjalizacja #szczeniak #świat